Dla wielu osób sytuacja rozwodu czy też rozstania po długotrwałym związku jest trudna i emocjonalnie obciążająca. Nieraz chciałoby się jak najszybciej pozostawić bolesną sytuację za sobą i więcej do niej nie wracać. Okoliczności są jednak bardziej skomplikowane, jeśli dotychczas w parze pojawiło się wspólne dziecko. Pojawia się pytanie: jak być parą rodziców po rozwodzie?
Nie jest łatwo odnaleźć się w nowej rzeczywistości
To zrozumiałe, że sytuacja związana z rozstaniem może być trudna i przytłaczająca dla wszystkich członków rodziny. Jeśli czujesz, że dotyczy to i Ciebie, pamiętaj, że możesz skorzystać z pomocy – na przykład psychologa lub psychoterapeuty. Znajdziesz ich między innymi w zespole Ośrodka Psychoterapii i Pomocy Psychologicznej Pomarańczowe Ja w Poznaniu.
Rodzice po rozwodzie – coś się kończy, coś zostaje
Pomimo tego, że związek się kończy, posiadanie wspólnego dziecka powoduje, że pewne sprawy jeszcze przez długi czas będą wspólne i przez to potrzebna będzie regularna komunikacja pomiędzy byłymi małżonkami. Dotyczy to przynajmniej tych przypadków, w których każde z rodziców ma prawo do kontaktów z dzieckiem. Potrzebne są wówczas liczne ustalenia dotyczące spotkań, wychowania, edukacji, sposobu spędzania wakacji i różnych bieżących decyzji dotyczących dziecka.
Komunikacja tego typu może okazać się niełatwa, szczególnie w tych przypadkach, w których zakończenie związku związane było z zaognionym konfliktem lub dużą ilością trudnych emocji, na przykład żalu, złości, urazy – po jednej lub obu stronach. Nawet, gdy obojgu rodzicom zależy na dobru dziecka i udanych negocjacjach, może okazać się to kłopotliwe, właśnie ze względu na burzliwą relację pomiędzy dwojgiem dorosłych.
Tych, którzy liczyli na szybkie rozwiązanie relacji i ucięcie kontaktów ze sobą nawzajem może rozczarować fakt, że okazuje się to niemożliwe lub trudne do realizacji. Ustalenia dotyczące postępowania z dzieckiem i wychowywania mają miejsce zazwyczaj nie tylko na etapie rozwodu (czy nieformalnego rozstania) ale także później – i to wielokrotnie. Dzieje się tak przede wszystkim dlatego, że w życiu dziecka nieuchronnie będą zachodziły różne zmiany, które będą wymagały dodatkowych decyzji – dziecko dorasta, zmienia szkoły, zmaga się z coraz to nowymi problemami i wyzwaniami. Rodzice na poszczególnych etapach rozwoju dziecka będą musieli reagować i dogadywać się co jakiś czas na nowo. Z tego względu warto zadbać o dobrą jakość komunikacji z byłym partnerem nawet, jeśli wspólne drogi na innych płaszczyznach życia rozeszły się.
Jak dogadać się po rozstaniu?
Aby komunikacja, na przykład w celu ustaleń opieki nad dzieckiem czy alimentów, była efektywniejsza, warto zaopiekować się własnymi uczuciami dotyczącymi tego, co wydarzyło się w zakończonym związku oraz na etapie “żegnania się”. Jeśli oswoimy się z własną reakcją na tę sytuację, będziemy lepiej rozumieć siebie i własne potrzeby, będzie nam łatwiej regulować swoje samopoczucie i mieć większą kontrolę nad tym, w jaki sposób przystępujemy do rozmowy.
Warto pamiętać, że choć może byłoby to kuszące, to najprawdopodobniej nie zmienimy w ten sposób drugiej osoby. Może jednak okazać się, że odpowiednio zarządzając emocjami będzie nam łatwiej mierzyć się z rozmową. Warto w tym celu rozważyć także skorzystanie z profesjonalnej pomocy – aby było to sensowne, wcale nie musimy znajdować się w sytuacji ekstremalnej – wystarczy, że poczujemy taką potrzebę. W przepracowywaniu trudnych emocji związanych z rozwodem może pomóc psycholog lub psychoterapeuta. W skutecznej komunikacji z byłym małżonkiem zaś korzystna może okazać się współpraca z mediatorem.
Jak zadbać o dziecko podczas rozwodu
Kluczowym aspektem podczas rozstania rodziców jest rozmowa z dzieckiem na temat tego, co dzieje się w domu i jakie są plany na dalsze kroki, ale jednocześnie takie postępowanie, aby nie wciągać dziecka w konflikt rodziców i nie obciążać go problemami dorosłych.
To zrozumiałe, że w sytuacji tak drastycznej zmiany dziecko może czuć się zagrożone, przeżywać lęk, niepokój, a także złość czy poczucie winy. Warto pozwolić dziecku przeżywać te emocje i pomóc mu je nazywać. Często zdarza się także, że na wieść o rozstaniu rodziców dzieci szukają winy w sobie, czy też czują się odrzucone przez jedno lub obojga rodziców. To, co w takiej sytuacji może okazać się pomocne, to udzielanie dziecku konkretnych informacji na temat tego, co się dzieje i jak będzie wyglądało jego życie – z kim będzie mieszkało, z kim spędzało wakacje, kto będzie odwoził je do szkoły itp. Zmniejszenie niepewności i udzielenie konkretnych odpowiedzi na pytania pomoże dziecku osadzić się w nowej rzeczywistości i zacząć oswajać zmienioną codzienność. Pomocne będzie również okazywanie dziecku miłości i opieki oraz zapewnienie go, że decyzja rodziców o rozstaniu wynika z ich własnej decyzji (a nie jest winą dziecka).
W przypadku wątpliwości dotyczących samopoczucia dziecka w sytuacji rozstania rodziców zawsze można skorzystać z doraźnej konsultacji psychologa dziecięcego, który pomoże ocenić kondycję psychiczną dziecka i w razie czego zasugeruje odpowiedni sposób udzielenia mu pomocy.
Ośrodek Psychoterapii i Pomocy Psychologicznej „Pomarańczowe Ja”
ul. Czajcza 2A/13
61-546 Poznań
Telefon: 515 321 007
